เมื่อพูดถึงนิทาน ทุกคนย่อมรู้สึกคุ้นเคยเป็นอย่างดี โดยเฉพาะนิทานที่มีภาพวาดประกอบสีสันสวยงาม นอกจากจะทำให้ผู้อ่านเห็นภาพชัดเจนว่าเรื่องราวเป็นอย่างไรแล้ว ยังช่วยให้นิทานเรื่องนั้นๆ สนุกสนานมากยิ่งขึ้นและเสริมสร้างจินตนาการให้กับผู้อ่านได้ยอดเยี่ยมอีกด้วย ซึ่งการรับวาดภาพนิทานนั้น จำเป็นต้องศึกษารูปแบบของนิทานแต่ละประเภทก่อนว่ามีรูปแบบอย่างไร ต้องการนำเสนออะไรและอยู่ในยุคไหน ผู้ที่จะรับวาดรูปนิทานจึงจะสามารถวาดภาพประกอบนิทานเรื่องนั้นๆ ได้
นิทานมีกี่ประเภท
โดยปกติแล้ว นิทานประเภทต่างๆ จะจำแนกประเภทตามรูปแบบในการนำเสนอ เรื่องราวและการเล่าเรื่องของนิทานประเภทนั้นๆ ซึ่งสามารถแบ่งประเภทของนิทานได้ ดังนี้
1.นิทานพื้นบ้าน
เป็นนิทานเกี่ยวกับท้องถิ่นและวิถีชีวิตชาวบ้าน เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นหรือเป็นเรื่องเล่าจากความเชื่อ โดยปกติแล้วหากเป็นนิทานท้องถิ่น จะปรากฏหลักฐานอ้างอิง เพื่อยืนยันว่าบุคคลมีตัวตนจริงหรือสถานที่ในเรื่องมีอยู่จริง
2.นิทานชาดก
เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ความเป็นมาของพระพุทธเจ้า 10 พระชาติสุดท้าย ก่อนตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยนิทานชาดกนี้ เรียกว่านิทานทศชาติ อย่างเช่น พระเวสสันดรชาดก ภาพนิทานทั้งหมดจะแสดงให้เห็นถึงการทำคุณงามความดี เพื่อบำเพ็ญเพียรของพระพุทธเจ้า
3.นิทานประเภทตำนานหรือเทพนิยาย
เป็นนิทานเกี่ยวเทพเจ้าและความเชื่อในศาสนาหรือลัทธิต่างๆ นอกจากนิทานจะนำเสนอประวัติความเป็นมาของเทพเจ้าแต่ละองค์แล้ว นิทานส่วนใหญ่ยังนำเสนออภินิหารตามความเชื่ออีกด้วย ดังนั้น ผู้ที่จะรับวาดรูปนิทานประเภทนี้ อาจต้องศึกษาคติความเชื่อและความศรัทธาของประชาชนที่มีต่อองค์เทพนั้นๆ ก่อน เพื่อให้สามารถวาดภาพออกมาได้ตรงกับความเชื่อและความศรัทธาของผู้อ่าน
4.นิทานเกี่ยวกับสัตว์
นิทานสัตว์ส่วนใหญ่เป็นนิทานคติสอนใจ โดยสัตว์จะเป็นตัวเอกของนิทานเรื่องนั้นๆ สัตว์สามารถพูดได้และทำทุกสิ่งทุกอย่างได้เหมือนมนุษย์ มีสติปัญญา ความสามารถและความเฉลียวฉลาดหรือโง่เขลา ซึ่งนิทานเหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นนิทานสำหรับเด็ก ภาพวาดประกอบนิทานจึงต้องมีความสวยงาม น่ารักและมีลักษณะของความเป็นการ์ตูน
5.นิทานเด็กประกอบการเรียนการสอน
นิทานประกอบการเรียนการสอนส่วนใหญ่จะมีสีสันสวยงาม หากเป็นเด็กโต ตัวละครหลักในนิทานจะเป็นเด็กนักเรียน แต่ถ้าเป็นเด็กเล็ก ตัวละครอาจเป็นสัตว์ ผักผลไม้หรือสิ่งของก็ได้เช่นกัน แล้ววาดให้ตัวละครนั้นๆ มีชีวิต
6.นิทานประกอบวรรณกรรมหรือวรรณกรรมเยาวชน
สำหรับภาพวาดประกอบวรรณกรรมนั้น จะเป็นภาพที่บรรยายเนื้อเรื่องที่เกิดขึ้นในฉากหรือตอนใดตอนหนึ่ง เพื่อให้ผู้อ่านมองเห็นภาพเรื่องราวในวรรณกรรมชัดเจนมากขึ้น แต่จะไม่วาดเป็นเรื่องราว วรรณกรรม 1 บทอาจมีภาพประกอบเพียงแค่ภาพเดียวเท่านั้น
7.นิทานตลกขบขัน
เป็นนิทานสนุกสนานที่มีมุขตลกขบขัน นอกจากเนื้อเรื่องจะสนุกสนาน ผ่อนคลายสบายๆ แล้ว ภาพวาดประกอบส่วนใหญ่ยังสร้างรอยยิ้มและเสียงหัวเราะได้อีกด้วย
8.นิทานคติสอนใจ
เป็นนิทานเรื่องสั้นที่มีเนื้อหาเน้นในเรื่องของการสอนใจ การดำเนินชีวิตในทางที่ถูกต้อง หรือสอนให้เห็นทุกข์และโทษภัยจากการทำผิด เป็นลักษณะนิทานสุภาษิตหรือนิทานอีสป อาจไม่สมจริง แต่เน้นในเรื่องของการสอนเพื่อให้ผู้อื่นเกิดคุณธรรม
9.นิทานเกี่ยวกับศาสนา
เป็นนิทานเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของศาสนาต่างๆ พระผู้เป็นเจ้า พระเจ้าหรือว่านักบวช อาจมีการกล่าวถึงอิทธิฤทธิ์และอภินิหาร เพื่อให้ผู้อ่านเกิดความศรัทธา
10.นิทานปรัมปราหรือนิทานทรงเครื่อง
เป็นนิทานที่มีเนื้อหาค่อนข้างยาว มีความโดดเด่นในการเล่าเรื่อง โดยส่วนใหญ่แล้วจะเป็นนิทานที่มีเรื่องของปาฏิหาริย์และอิทธิฤทธิ์ที่เกินกว่าวิสัยของมนุษย์เข้ามาเกี่ยวข้อง มีเทวดา ยักษ์ หรือพญานาค เป็นนิทานที่มีเรื่องราวสนุกสนาน ถูกจัดให้เป็นนิทานมหัศจรรย์
ทั้งหมดนี้คือนิทานประเภทต่างๆ ที่นิยมเล่าเรื่องหรือเล่าเรื่องพร้อมภาพประกอบ สำหรับศิลปิน จิตรกรหรือผู้ที่จะรับวาดรูปนิทาน จำเป็นต้องศึกษาลักษณะของนิทานประเภทต่างๆ ก่อน เพื่อให้สามารถวาดภาพได้อย่างเหมาะสม ส่วนใครที่ต้องการจ้างศิลปินหรือจิตรกรให้รับวาดรูปนิทาน ก็ต้องศึกษาประเภทของนิทานที่ต้องการจ้างวาดภาพเช่นกัน เพื่อให้นิทานของคุณอ่านแล้วสนุกสนาน เข้าใจง่ายและเสริมสร้างจินตนาการอย่างที่ทุกคนต้องการ
